Dementie

Ongeveer 70% van de mensen met dementie heeft de ziekte van Alzheimer. Het is verreweg de meest voorkomende vorm van dementie. Daarom gebruiken mensen de termen ‘Alzheimer’ en ‘dementie’ nogal eens door elkaar, maar dat gaat dus niet altijd op. 

Bij de ziekte van Alzheimer hopen bepaalde eiwitten zich op in de hersenen. Ook kunnen zich vezels ophopen. Hierdoor gaan de zenuwcellen in de hersenen kapot. De ophopingen van eiwitten en vezels verstoren de onderlinge communicatie. Alzheimer is meestal niet erfelijk.

Symptomen ziekte van Alzheimer

Vaak zijn geheugenproblemen de eerste symptomen van de ziekte van Alzheimer. In het begin valt dat nog niet zo op. Hoe snel dat proces gaat, verschilt per persoon. Mensen met Alzheimer krijgen steeds meer moeite met: 

• Informatie onthouden
• Beslissingen nemen en plannen maken
• Onthouden waar ze zijn, welke dag het is, hoe laat het is, etc.
• Een gesprek volgen en zelf taal gebruiken (afasie)
• Handelingen uitvoeren (apraxie)
• Voorwerpen en geluiden herkennen (agnosie)

Een ander kenmerk is dat het gedrag en het karakter van mensen met Alzheimer kunnen veranderen. Iemand wordt lusteloos of juist onrustig, wantrouwend of agressief. Dit gebeurt vooral in een wat later stadium van de ziekte. Omdat mensen minder initiatiefrijk worden, neemt de fysieke kracht af. 

Vasculaire dementie heeft te maken met de bloedvaten in de hersenen. De schade aan de vaten ontstaat door problemen in de doorbloeding van de hersenen. Veel mensen met vasculaire dementie hebben een geschiedenis van hart- en vaataandoeningen. Mensen die een TIA of een beroerte hebben gehad, hebben meer kans op vasculaire dementie. Een TIA is een tijdelijke afsluiting van een bloedvat. Hierdoor krijgt een deel van hersenen tijdelijk te weinig bloed. Bij een beroerte is een bloedvat afgesloten of kapot.

Vasculaire dementie kan langzamerhand ontstaan doordat kleine bloedvaten worden aangetast. De meeste mensen krijgen vasculaire dementie tussen hun 65e en 75e levensjaar, maar de aandoening komt ook soms op jongere leeftijd voor. Oorzaken van vasculaire dementie kunnen bijvoorbeeld zijn: 

• Hoge bloeddruk
• Te weinig bewegen 
• Roken
• Diabetes 

Symptomen van vasculaire dementie
De symptomen van vasculaire dementie hangen af van het aangedane gedeelte van de hersenen. Mensen beginnen langzamer te denken en te praten. Handelingen uitvoeren gaat minder snel. Als je vasculaire dementie hebt, kun je je moeilijker concentreren. Ook lichamelijke problemen komen veel voor, zoals langzamer of wankelend lopen. Bij vasculaire dementie is het verloop vaak grillig.
 

Bij frontotemporale dementie (FTD) sterven hersencellen af in de frontaalkwab en de temporaalkwab. Deze voorste delen van de hersenen raken beschadigd en worden kleiner. Dat gebeurt gemiddeld op jonge leeftijd, ergens tussen het 40e en 60e levensjaar. Frontotemporale dementie is erfelijk. Er zijn drie varianten van frontotemporale dementie: de gedragsvariant, de taalvariant en de bewegingsvariant. 

Symptomen van Frontotemporale dementie
Hoe de ziekte zich ontwikkelt? Dat hangt grotendeels af van de variant van de frontotemporale stoornis. De gedragsvariant kenmerkt zich door veranderingen in de gedragspersoonlijkheid, de emoties en het beoordelen van informatie. Mensen met de taalvariant krijgen moeite met praten, begrijpen, lezen en schrijven. En de bewegingsvariant kenmerkt zich door motorische problemen, trillen, moeite met lopen en coördinatieproblemen.
 

Lewy body dementie komt voor bij ongeveer 15% van alle mensen met dementie. Bij mensen met LBD nestelen zich in de zenuwcellen van de hersenen abnormale verdikkingen van eiwithoudend materiaal: Lewy-lichaampjes. De zenuwcellen beschadigen en kunnen afsterven. Daardoor ontstaan allerlei klachten. De ziekte kan zich voordoen vanaf 55-jarige leeftijd en is meestal niet erfelijk. Ook is er geen verband met leefstijl en leefgewoonten. 

Lewy body dementie of Parkinson?
De symptomen van LBD lijken op die van de ziekte van Parkinson. Dat komt omdat eiwitklonteringen (Lewy bodies) ook de oorzaak is van Parkinson. Krijgen mensen voor óf binnen 1 jaar na het ontstaan van de ziekte van Parkinson dementieverschijnselen? Dan is er sprake van LBD. Gebeurt dit later, dan wordt de diagnose: Parkinson-dementie. Iemand kan ook de diagnose LBD hebben. Er is dan geen sprake van de ziekte van Parkinson, maar mensen hebben dan wel tekenen van Parkinson. 

Symptomen van Lewy body dementie
LBD begint bij kleine dingen, zoals aandachts- en planningsproblemen. Mensen reageren minder snel, lopen trager en zijn soms in de war. Ook een verminderd ruimtelijk inzicht is kenmerkend. Op termijn krijgen mensen met LBD met geheugen en taal. Ook motorische problemen (trillen, stijfheid, moeilijk lopen) komen veel voor, net als spraakstoornissen en slaapproblemen. Kenmerkend zijn ook hallucinaties en angsten, net als bloeddrukval en incontinentie. De klachten wisselen sterk, soms binnen één en dezelfde dag.